Yaa Gyasi "Poza królestwo"

 

Autor: Yaa Gyasi

Tytuł: Poza królestwo

Wydawnictwo: Czarne

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 344

Gatunek: literatura piękna

W dzieciństwie Gifty zmagała się z rodzinnymi problemami i własnymi wątpliwościami. Dziś jest naukowcem, w realny sposób kształtuje losy przyszłego świata. Ale przeszłość wciąż do niej wraca.

Przyznam szczerze, że przy wyborze tego tytułu zawahałam się. Opis wydawcy zapowiadał lekturę w dużej mierze powiązaną z kwestiami wiary i tego, jak determinuje ona ludzkie życie. Nie są to kwestie szczególnie mi bliskie i obawiałam się, że przez to książka może nie wywołać takich emocji, jak powinna lub odwrócić moją uwagę od tego, co rzeczywiście w niej ważne. Interesujący natomiast jest fakt, że ten Bóg, wspólnota wiernych i religijne oddanie, choć dość w historii istotne, nie okazały się w moim mniemaniu dominujące czy przeszkadzające. Gyasi bowiem udało się pokazać, że są to tematy bliskie bohaterom, ale jednak nie najważniejsze. To raczej kwestia tego, w jaki sposób różne czynniki wpływają na nas i modelują nasz charakter.

Bohaterzy zwracają się do Boga, ale w rzeczywistości to oni o sobie decydują, podejmują decyzje, weryfikują osądy. Autorka pokazała szalenie trudną drogę, jaką przeszła książkowa rodzina przenosząc się z Ghany do Ameryki. Ten temat jest mi bliski, ale też sam w sobie po prostu interesujący, ważny i aktualny. Czarnoskóra rodzina na amerykańskich przedmieściach budziła niezdrową ciekawość i nieprzyjemne emocje. Gyasi pokazuje nam przy tej okazji te ciemne strony kraju marzeń. Rodzina Gifty szukała lepszego życia, ale czy rzeczywiście je odnalazła? Rasizm, uzależnienie, problemy finansowe, samotność- trudne tematy na stronach książki mnożą się i nawarstwiają.

Chyba już nie muszę dodawać, że to nie jest lekka i przyjemna książka. Ale czy to nie takie historie są najcenniejsze i najistotniejsze? Gyasi nie unika poważnych spraw, nie chowa się za tabu. Nazywa rzeczy po imieniu, zagłębia się w skomplikowane emocje i refleksje. Wysoko stawia sobie poprzeczkę, pokazując przy tym wielokrotnie, że wie, o czym mówi i jest świadoma tego, co chce przekazać swoim odbiorcom. Autorka nie oszczędza ani swoich bohaterów ani czytelników. Wszyscy mamy do pokonania krętą ścieżkę, a Gyasi z wielkim upodobaniem zdaje się rzucać nam kłody pod nogi. Ile jeszcze wytrzyma rodzina Gifty? I czy my będziemy jej towarzyszyć w tej podróży aż do końca?

„Poza królestwo” to historia o trudnej rodzinnej przeszłości, która konsekwentnie i uparcie wraca, by dalej dręczyć bohaterów i odbijać się w każdym współczesnym wydarzeniu z ich życia. Na stronach książki naprzemiennie ukazuje się nam to, co było i to, co jest. Przeszłość i teraźniejszość walczą o dominację, choć żadna z tych czasowych perspektyw nie zapowiada się dobrze. Stare smutki nie pozwalają o sobie zapomnieć, trupy ukryte w szafie chcą zostać odkryte, a rodzinne sekrety pragną ujrzeć światło dzienne. Nie sposób wymazać tego, co się wydarzyło i przejść nad tym dalej.

Nowa książka Gyasi jest wspaniała również za sprawą pięknych kreacji bohaterów. Zarówno Gifty, grająca w tym przypadku pierwszoplanową rolę, jak i pozostali członkowie jej rodziny, zostali pokazani w sposób autentyczny i przekonujący. Budzą żywe emocje, skłaniają do refleksji i zmuszają nas do zajęcia konkretnego stanowiska. Nie można uniknąć pytań i refleksji pojawiających się podczas lektury. Co my zrobilibyśmy na ich miejscu? Jakie decyzje podjęli?

„Poza królestwo” to mądra, dojrzała i cenna historia o trudach życia. To opowieść, która dużo od czytelnika wymaga, ale też dużo oferuje mu w zamian. Serdecznie Wam ją polecam.

Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Czarnemu.