Tommy Orange "Nigdzie indziej"

Autor: Tommy Orange
Tytuł: Nigdzie indziej
Wydawnictwo: Zysk i S-ka
Rok wydania: 2019
Liczba stron: 392
Gatunek: literatura współczesna 

Dwunastu Indian i nadchodzący wielkimi krokami zjazd plemienny. Jakie mają powody, by się tam znaleźć? Co przyciąga ich do tego wydarzenia? Czy nie pożałują swojej obecności?

„Nigdzie indziej” to powieść, która po prostu coś w sobie ma. Choć wypadałoby raczej powiedzieć, że ma w sobie wiele- refleksji, emocji, mądrości, informacji. I ciężko uwierzyć, nawet przez chwilę, że ta opowieść jest literackim debiutem Tommy’ego Orange.

Autor skleił tę historię z wielu różnych fragmentów, a te mniejsze i większe kawałki składają się na interesują, ale też zadziwiającą całość. Każdy taki okruch, stanowiący jeden podrozdział, to głos oddany kolejnego bohaterowi. Bo w tej powieści ciężko doszukiwać się postaci na pierwszym planie, nikt nie zajął najważniejszego miejsca. Tutaj każdy otrzymał swoją rolę, pokazując czytelnikowi, jakie miejsce zajmuje we współczesnym świecie.

I mam ochotę powiedzieć, że właśnie o tym jest ta książka- o dzisiejszych czasach, które często okazują się nieprzychylne i nieprzyjemne. O niekończącej się potrzebie odnajdywania własnej przestrzeni. O walce o siebie i innych. A także o poczuciu tożsamości i pragnieniu przynależności. Tommy Orange opowiada nam o Indianach, ich krzywdach, upadkach, niedoli i problemach. Pokazuje, że są ludźmi podobnymi do nas samych, w żadnym wypadku nie gorszymi, a tym samym stawia sobie poprzeczkę bardzo wysoko.

Wydaje się, że tej historii po prostu nie można było opowiedzieć inaczej. Każdy bohater idealnie wpisuje się bowiem w obraz, jaki autor chce nam przedstawić. Ich opowieści świetnie sprawdzają się jako krótkie opowiadania, ale znakomicie zgrywają się także w całość. Mam wrażenie, że każda z postaci reprezentuje inny problem, zwracając uwagę czytelnika na kwestie o których na co dzień nie myśli, bo i dlaczego miałby?

Orange rozprawia się z bolesną historią robiąc to przekonująco, z pasją i bezkompromisowo. Nie chowa się za żadnym tabu, nie przemilcza mniej komfortowych spraw, nie unika niewygodnych tematów. Zdecydował się na realizacje trudnej historii  i rzeczywiście dostarcza nam ją z całym smutnym bagażem. A bagaż ten jest szalenie ciężki, bowiem pomieścić musi wspomnienie izolacji, prześladowań, samotności. Nie mówiąc już o próbie odnalezienia się w tym wszystkim, znajdywaniu w sobie szacunku dla tradycji i kultury, i siły, by te wartości cenić i kontynuować.

„Nigdzie indziej” to wartościowe i intrygujące połączenie świetnie skonstruowanych sylwetek bohaterów, pogłębionego tła historycznego oraz ambitnej tematyki charakterystycznej dla literatury obyczajowej z wyższej półki. Można by pomyśleć, że autor próbuje coś nam udowodnić. Ale czemu właściwie nie miałby tego robić? On nie chowa głowy w piasku, nie udaje, że nic się nie wydarzyło, próbuje zrozumieć i pamięta dla innych.

Debiut Tommy’ego Orange to pozycja niewątpliwie wyróżniająca się na rynku wydawniczym. Mądra i  potrzebna. Warto dawać szansę takim tytułom.

Za możliwość przeczytania książki dziękuję Wydawnictwu Zysk i S-ka.