Życie po życiu

Tytuł: Musiałam umrzeć
Autor: Marina Achmedowa
Wydawnictwo: Znak Literanova
Rok wydania: 2015
Liczba stron: 400
Gatunek: literatura współczesna

„Kobieta sama wie, że stoi niżej od mężczyzny, że jest głupią plotkarą, że mądrość nigdy nawet nie pomyśli, by zagościć w jej głowie. Wszystkie kobiety wiedzą o tym od urodzenia”.

Chadidża wychowuje się w małej, dagestańskiej wiosce. Od najmłodszych lat wpaja się jej zasady, o których nigdy nie powinna zapomnieć- należą do nich przede wszystkim miłość do Allacha i uniżoność wobec mężczyzn. Czy reguły i normy sprawdzające się wśród mieszkańców wsi, pozwolą jej przetrwać w mieście?

W zeszłym roku przeczytałam „Czarną księgę kobiet”. To niezwykły zbiór informacji o kobietach na świecie- ich miejscu w poszczególnych krajach, roli, jaką wyznaczają dla nich różne religie i przekonania, a także o tym, jak często muszę być bezgranicznie oddane swoim partnerom i co może się stać, kiedy nie spełnią pokładanych w nich oczekiwań. Wydawało mi się, że dowiedziałam się tak dużo na ten temat, że już nic nie będzie w stanie mnie zaskoczyć. Bardzo się myliłam.

Historia Chadidży podzielona została na trzy części. Pierwsza z nich, chyba najbardziej intrygująca, to opowieść małej dziewczynki o życiu w jej wiosce. Niezwykle interesujące, a zarazem słabo zrozumiałe było dla mnie, że warunki jej życia mogą tak bardzo odbiegać od moich. Przecież ja też pochodzę ze wsi, a jednak nigdy nie musiałam mieszkać w chatce z gliny, leżeć na gołej podłodze czy taszczyć dzbana z wodą. Odkąd pamiętam mogłam swobodnie wyrażać swoją opinię i sama decydować, co chciałabym robić i z kim. Chadidża nigdy nie miała tyle szczęścia. Autorka świetnie się spisała, ukazując trudy życia na tej dagestańskiej wsi i jednocześnie podkreślając różnego rodzaju różnice kulturowe.

Świetnie czytało mi się również drugą część książki o przeprowadzce dziewczynki do miasta. Wyobraźcie sobie, jak ciężko jej było odnaleźć się w nowych, zupełnie nieznanych okolicznościach, gdzie przecież życie upływa zupełnie inaczej. W tym miejscu Chadidża zaczęła dojrzewać i zmieniać się, a także walczyć o swoje. Poznała uroki dorosłości- rozczarowania, odpowiedzialność za swoje wybory, smak miłości. Niecierpliwie czytałam zapiski w jej dzienniku, na nowo to dziwiąc się, to śmiejąc. Dziewczyna jest naprawdę urocza, trudno jej nie polubić. Nigdy nie chciałabym znaleźć się na jej miejscu, wiem jednak, że fantastycznie sobie poradziła, wykazując się mądrością i odwagą.

Autorka w swojej powieści oferuje nam naprawdę sporo, umiejętnie łącząc ze sobą kilka istotnych wątków. Nigdy nie miałam do czynienia z kimś, kto wyznawał islam i szczerze mówiąc nie do końca rozumiem tę religię, a może raczej z wieloma jej zasadami w ogóle się nie zgadzam. Dlaczego kobieta ma takie niskie miejsce w społecznej hierarchii? Dlaczego wciąż musi odpowiadać to przed starszymi, to przed mężem? Czy faktycznie noszenie spodni i makijażu może być hańbiące? Po przeczytaniu książki, znalazłam wiele odpowiedzi na swoje pytania i lepiej zrozumiałam, choć niekoniecznie polubiłam, ten odległy i osobliwy świat.

„Miłość odbywa się bez słów. Jeśli jest prawdziwa, jak mojego ojca i matki, to zawsze będzie milczeć. Człowiek będzie płonął w środku, ale nie piśnie słowa. Kiedy ludzie udają, że kochają, wtedy dopiero zaczynają obracać językami, sami chcą usłyszeć swoje słowa”.

Dla mnie ta powieść to prawdziwy skarb. To jedna z lepszych książek, jakie ostatnio czytałam. Autorka ma lekkie pióro, dzięki czemu bardzo dobrze oddaje uczucia dziecka, a następnie wątpliwości młodej kobiety. Wszystkie wątki są zrozumiałe, dopracowane i naprawdę interesujące. Wiele dowiedziałam się o Islamie i jego wyznawcach, lepiej poznając sytuację kobiet w tamtych rejonach i doceniając miejsce i zasady, według których przyszło mi żyć. Hadidżę pokochałam od początku, to wspaniała bohaterka. Wiele znaczy dla mnie również fakt, że autorka oparła swoją opowieść na prawdziwych wydarzeniach, podkreślając w ten sposób, że niestety daleko tej historii do fikcji literackiej. Emocjonalna, obrazowa, głęboka i poruszająca. Opowiadająca o tym, że nie zawsze życie toczy się tak, jakbyśmy tego oczekiwali. Książka, o której mogłabym rozmawiać godzinami. Gorąco polecam. 

Za egzemplarz recenzencki dziękuję portalowi Sztukater.