Na sali rozpraw

Tytuł: Ława przysięgłych
Autor: John Grisham
Wydawnictwo: Amber
Rok wydania: 2009
Liczba stron: 430
Gatunek: thriller

Papierosy oraz ich wpływ na zdrowie budzą kontrowersje od wielu lat. Temat ten w jednej ze swoich książek postanowił wykorzystać John Grisham. Wyobraźcie sobie proces cywilny, w którym przeciwko sobie stają biedna wdowa i najbogatszy koncern tytoniowy. Mimo że to nie pierwsza taka sprawa, dotychczas nikt nie stanowił zagrożenia dla papierosowego przemysłu. Czy może się to zmienić?

Rzadko zdarza mi się sięgać po tego typu książki, jednak wszystkie lektury tego autora chętnie przyjmuje w ciemno. Fabuła przyciągnęła mnie ponadto swoją ponadczasowością. O papierosach mówi się dużo i często. Ich zwolennicy wciąż walczą z tymi, którzy ich nie znoszą, a walka ta zdaje się nie mieć końca. Rozwinięcie tego tematu na sali sądowej wydało mi się szczególnie interesujące. Podczas czytania szybko przekonujemy się jednak, że zanim sprawa trafi przed oblicze sądu i przysięgłych, z bliska przyjrzą się jej adwokaci i cały sztab ich pomocników. I bynajmniej nie będzie to gra fair play.

Grisham zagłębia się w historię sprawiającą wrażenie dziwnej, a może nawet niemożliwej. Z bliska pokazuje nam zachowanie adwokatów obu stron, według których wszystkie chwyty są dozwolone. Szantaże, podstępy, uwikłanie przysięgłych to dopiero początek tej niebezpiecznej gry. Reprezentanci powoda i obrony wiedzą, że gra toczy się o wielką stawkę, dlatego też nie przebierają w środkach, nie żałując przy tym pieniędzy. Jak daleko są w stanie się posunąć? Czy faktycznie tak łatwo można ominąć wszelkie przepisy?

Zastanawialiście się kiedyś nad możliwością ustawienia procesu? Jak można by było to zrobić? Do kogo się udać? W co zainwestować? To właśnie zadanie Fitcha, ukrytej w cieniu, a przez to jeszcze groźniejszej książkowej postaci. Mężczyzna nie należy ani do ludzi dobrych ani miłych, ale przecież takim o wiele ciężej wywalczyć wielkie pieniądze. Każda kolejna kartka to przybliżenie jego pomysłów i poczynań, od których mogą nam zjeżyć się włosy na głowie. I nie, nie ma tutaj miejsca na żadne sentymenty, chodzi w końcu przyszłość tytoniowego przemysłu.

Grisham stworzył wielu barwnych i naprawdę intrygujących bohaterów. Zrobił niesamowity przekrój ludzi różnego typu, zagłębiając się co nieco w psychologię i techniki wpływu oraz manipulacji. Narady przysięgłych, ich stosunek do siebie, zmieniająca się wartość każdego z nich- te elementy składają się na niezwykłe przedstawienie. Siła i wartościowość powieści to jednak coś więcej niż jej bohaterowie. Autor wiele miejsca poświęcił na wystąpienia procesowych ekspertów, którzy przybliżają przysięgłym i czytelnikom wady bycia palaczem. Mimo że od dłuższego czasu moje zdanie na ten temat jest wyrobione i niezmienne, fragmenty te zrobiły na mnie naprawdę duże wrażenie, jedynie dodatkowo utwierdzając mnie w przekonaniu, że nie warto tego robić.

„Ława przysięgłych” to coś więcej niż książka prawnicza, opowiadająca o kolejnych dniach sądowej batalii. Momentami odniosłam nawet wrażenie, że niewiele jest w niej tych prawniczych niuansów i specjalistycznej terminologii, ich miejsce zajmują natomiast świetne zwroty akcji i charakterystyczny dla thrillera klimat napięcia. Grisham wciągnął nas w osobliwą opowieść o mechanizmach działania świata, w którym tak duże znaczenie mają pieniądze oraz fakt, co można dzięki nim osiągnąć. Autor wiele razy bierze nas także pod włos, zadając po cichu pytanie: co Ty zrobiłbyś w takiej sytuacji? Ile byłbyś w stanie poświęcić, a ile zaryzykować?